Bất chấp xu hướng điện hóa đang diễn ra rầm rộ trong ngành ô tô cùng những quy định ngày càng nghiêm ngặt liên quan đến tiêu chuẩn khí thải; ô tô động cơ dầu diesel vẫn tồn tại và chưa thể thay thế trên nhiều dòng xe như SUV, xe bán tải… Hầu hết các mẫu mã xe bán tải tại Việt Nam hiện nay như Ford Ranger, Toyota Hilux, Mitsubishi Triton… đều dùng động cơ dầu. Trong khi đó, nhiều mẫu mã như KIA Carnival, Hyundai Tucson từng được phân phối song song hai lựa chọn động cơ xăng và động cơ dầu diesel.

Với những mẫu xe vừa có động cơ dầu, vừa có bản động cơ xăng; nhiều người thường phân biệt thông qua âm thanh động cơ. Bởi so với động cơ xăng, các dòng xe dùng động cơ dầu diesel khi vận hành thường có âm thanh máy ồn hơn động cơ xăng. Đặc biệt, một số dòng xe bán tải hay SUV máy dầu, thường phát ra tiếng "rè rè" hoặc "lạch cạch" đặc trưng mỗi khi khởi động máy.

Ảnh: B.H

Đây cũng là lý do khiến nhiều người chọn mua ô tô thường không thích các phiên bản dùng động cơ dầu diesel. Bởi dù vận hành mạnh mẽ nhưng xe máy dầu lại ồn hơn xe máy xăng. Tuy nhiên không phải ai cũng hiểu rõ nguyên nhân khiến động cơ dầu diesel trên ô tô khi vận hành thường ồn xe xăng (!?)

Thực tế, không phải tất cả những âm thanh động cơ dầu diesel phát ra khi vận hành đều do hư hỏng mà xuất phát từ đặc điểm cấu tạo, vận hành ở áp suất nhiên liệu cao hơn nhiều so với các loại động cơ còn lại.

Động cơ dầu diesel có tỷ số nén cao, quá trình đốt cháy diễn ra mạnh hơn động cơ xăng

Về mặt cấu tạo cũng như nguyên lý hoạt động; động cơ dầu diesel và động cơ xăng có những điểm tương đồng. Tuy nhiên, động cơ diesel ồn hơn khi vận hành một phần xuất phát từ cấu tạo đặc trưng của nó. Điểm khác biệt cơ bản giữa động cơ dầu diesel và động cơ xăng nằm ở nguyên lý hoạt động. Động cơ xăng sử dụng bu-gi để đánh lửa hỗn hợp nhiên liệu - không khí đưa vào buồng đốt, trong khi động cơ dầu diesel tự bốc cháy nhờ nhiệt độ nén cao. Khi không khí bị nén đến áp suất rất lớn, dầu diesel được phun vào sẽ bốc cháy gần như tức thì, tạo ra âm thanh máy đặc trưng.

Ảnh: Ford

Theo anh Lê Văn Tú, kỹ thuật viên của một garage chuyên sửa chữa, bảo dưỡng ô tô tại TP.HCM, tỷ số nén của động cơ diesel rất cao, cao hơn nhiều lần so với động cơ xăng. Đây cũng được xem là một nguyên nhân chủ yếu dẫn đến việc xuất hiện những tiếng ồn của động cơ diesel. Một động cơ xăng thông thường sẽ có tỷ số nén rơi vào khoảng 8:1 hoặc 12:1. Tuy nhiên, ở động cơ diesel có tỷ số nén thường rơi vào khoảng từ 16:1 đến 22:1. Chính áp suất nén cao và lực đốt mạnh khiến thân máy rung nhiều hơn, tạo ra âm thanh và dao động cơ học lớn.

Cấu tạo nặng, nhiên liệu phun dưới áp suất cao

Khác với động cơ xăng, để chịu được áp suất buồng đốt lớn, các chi tiết như piston, trục khuỷu, thanh truyền trong động cơ diesel đều được thiết kế dày, nặng và chắc hơn. Khi hoạt động, lực va đập giữa các chi tiết cơ khí cũng phát ra nhiều tiếng động hơn so với máy xăng.

Đặc biệt, hệ thống phun nhiên liệu của động cơ diesel hoạt động ở áp suất cực cao. Áp suất phun cao trong động cơ diesel ngay cả những loại động cơ dùng hệ thống phun nhiên liệu đa điểm, điều khiển điện tử (Common rail) có thể đạt tới 1.600 bar, so với mức 180 - 200 bar của các thế hệ động cơ trước, dẫn đến quá trình đốt cháy rất mạnh. Mỗi lần kim phun làm việc đều tạo ra tiếng "tạch tạch" nhỏ, đây là một phần của âm thanh đặc trưng mà người dùng thường nghe thấy khi động cơ diesel vận hành.

Ảnh: Ford

Như vậy, tiếng ồn của động cơ dầu diesel chủ yếu đến từ quá trình đốt cháy mạnh và kết cấu cơ khí chịu tải cao. Tuy nhiên, với công nghệ hiện đại, những "cỗ máy dầu" ngày nay đã êm ái, tiết kiệm và thân thiện hơn rất nhiều so với trước đây. Những năm gần đây, các hãng ô tô đã nỗ lực cải thiện nhược điểm này bằng việc áp dụng hệ thống phun nhiên liệu điện tử (Common rail), bộ cách âm khoang động cơ và đệm giảm chấn. Một số dòng xe như Mazda CX-8, Hyundai Tucson máy dầu đã giảm tiếng ồn đáng kể, thậm chí khó phân biệt với động cơ xăng.

(Theo thanhnien.vn)